GS1-13 (EAN-13)

Kod gs1, czyli EAN 13 to najczęściej wykorzystywany kod kreskowy. Pozwala na zakodowanie produktów o określonej masie, wadze czy pojemności, czyli w zdecydowanej większości. Jest tworzony na podstawie numeru GTIN-13.

Składa się z 12 cyfr danych i jednej cyfry kontrolnej. Wersja ta znajduje zastosowanie zarówno w Europie, jak i Japonii, jest to oczywiście również polski kod kreskowy. Pozwala znakować opakowania jednostkowe, jak i zbiorcze. Ponadto, jest dzięki niemu możliwe kodowanie numerów ISBN, ISMN oraz ISSN.

Pierwsza cyfra jest zakodowana za pomocą zestawu znaków użytych do zakodowania kolejnych sześciu cyfr. Znajdują się one po lewej stronie od znaku rozdzielającego. Kolejne 6 cyfr jest umieszczonych po prawej stronie.

Kod kreskowy EAN 13, a opakowania jednostkowe

Jest możliwość wyróżnienia 4 grup, jeżeli chodzi o oznakowania opakowań jednostkowych kodem EAN 13.

• Prefiks GS1 – trzy pierwsze cyfry oznaczające organizację krajową, w której produkt jest zarejestrowany. Nie należy tego utożsamiać z krajem pochodzenia towaru czy przedsiębiorcy. Kod kreskowy – Polska – 590. Jeżeli oznaczenia rozpoczynają się od cyfry 2, określana jest waga produktu. Ma to zastosowanie przy produktach o zmiennej wadze oraz rozmiarach.
• Numer producenta – od 1 do 9 cyfr. Prefiks GS1 i numer producenta stanowią razem Prefiks firmy GS1.
• Kod produktu o długości zależnej od długości numeru producenta.
• Cyfra kontrolna.

Może wystąpić również dwu- lub pięciocyfrowy dodatek do kodu, czyli tzw. add-on. Zamieścić można tu m.in. informacje o numerze wydania czasopisma w konkretnym roku.

GS1-8 (EAN-8)

Kody EAN 8 przypisywane są do produktów o niewielkich rozmiarach, na których nie ma możliwości, aby zmieścił się długi kod kreskowy EAN 13. Generowanie odbywa się na podstawie numeru GTIN-8.

Kod składa się z 7 cyfr danych i jednej cyfry kontrolnej. Powszechnie występuje zarówno w Europie, jak i Japonii. Dostępny jest również w tym rozróżnieniu polski kod kreskowy. Pozwala na znakowanie opakowań jednostkowych i zbiorczych. Choć ma on zastosowanie przede wszystkim przy niewielkich opakowaniach, gdy pula kodów EAN-13 powoli ulega wyczerpaniu u danego producenta, mogą oni korzystać z indywidualnie przydzielonych kodów EAN-8 także na dużych opakowaniach. Potrzeby rynkowe wymuszają zmiany, a dzięki temu, że generowanie kodów kreskowych jest elastyczne, daje to możliwość wprowadzania pewnych manewrów.

Każdy kod GS1 8 może zostać uzupełniony o 2 lub 5 cyfr. Są to oznaczenia używane w wydawnictwach i czasopismach. Znajdują się po prawej stronie kodu, jako niewielki dodatek, który określa m.in. informacje o numerze wydania czasopisma w konkretnym roku.

W każdym kraju inna organizacja jest odpowiedzialna za przyznawanie kodów kreskowych. W Polsce jest to EAN POLSKA. Natomiast wszystkie kody kreskowe są pod stałą kontrolą EAN International z siedzibą w Brukseli.

Każdy GS1-8 (EAN-8), dzięki temu, że zawiera cyfrę kontrolną umieszczoną na samym końcu, umożliwia skanerom sprawdzenie, czy jest on w pełni poprawny. Ważne jest, aby generowanie kodu kreskowego, gdy on jest zapisywany do pliku graficznego, objęło również wyliczenia poprawnej sumy kontrolnej.

ISBN

ISBN (International Standard Book Number) to Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki. Pozwala na jednoznaczną identyfikację wydawcy i wydawanych przez niego pozycji. Składa się aktualnie z 13 cyfr, a do 31 grudnia 2006 roku było ich 10.

System ISBN powstał w Wielkiej Brytanii w 1966 roku, a w 1970 został przyjęty jako międzynarodowy standard ISO 2108. Oficjalnymi członkami ISBN jest obecnie 159 krajów i terytoriów.

Zasady nadawania ISBN

Każda edycja oraz odmiana książki musi otrzymać indywidualny ISBN. Dla osiągnięcia czytelności, każda z 5 części, która tworzy kody kreskowe jest rozdzielana znakiem łącznika:

• stały prefiks ISBN (trzy pierwsze cyfry) –rozróżnienie numerów starczych i nowszych,
• identyfikator kraju i języka (dwie kolejne) – dla języka polskiego jest to zawsze 83,
• prefiks wydawcy – do każdego wydawcy przypisanych jest kilka identyfikatorów,
• numer publikacji – jest to cyfra 12 z kolei,
• cyfra kontrolna –  umożliwiająca sprawdzenie, czy numer ISBN jest poprawny.

Aby uzyskać numer ISBN, należy przedsięwziąć następujące kroki:

• Rejestracja w serwisie Biblioteki Narodowej e-ISBN.
• Wypełnienie elektronicznego wniosku o uzyskanie numeru ISBN.
• Oczekiwanie na decyzję o nadaniu numeru ISBN.

ISBN w Polsce

Obowiązuje od 1979 roku. Używanie ISBN w opisach bibliotecznych uregulowana Polska Norma PN-82/N-01152.01 w 1982 roku. 1 stycznia 2007 roku tworzenie kodu kreskowego ISBN przybrało nową formę: z 10 cyfr zwiększono do 13. Książki wydawane w 2006 roku były oznaczone numerami w dwóch formatach. Każdy wydruk po 1 stycznia 2007 roku ma już natomiast polski kod kreskowy składający się z 13 znaków.

ISSN

ISSN (International Standard Serial Number) to międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictwa ciągłego. Składa się z 8 cyfr, a tworzenie kodu kreskowego odbywa się na podobnych zasadach, co w przypadku ISBN. Niektóre publikacje dostępne na rynku posiadają zarówno identyfikację ISSN, jak i ISBN. Główna różnica pomiędzy ISBN a ISSN jest taka, że pierwszy numer nadawany jest wydawnictwom zwartym, czyli książkom, a drugi wydawnictwom ciągłym, czyli gazetom.

Standard, o którym tutaj mowa został opracowany w 1971 roku przez organizację ISO jako ISO 3297. Oficjalna prezentacja nastąpiła w 1975 roku.

W Polsce ISSN obowiązuje od 1977 roku. Przydziela je Narodowy Ośrodek ISSN, którym zarządza Biblioteka Narodowa. kody kreskowe można uzyskać za darmo, po spełnieniu określonych warunków. Jeżeli jednak chce się uzyskać dostęp do katalogu numerów, należy uiścić odpowiednią opłatę abonamentową. Z konkretnymi informacjami można zapoznać się na stronie Biblioteki Narodowej.

Gdzie znajduje się numer ISSN?

ISSN umieszczany jest na tytułowej stronie wydawnictwa, dokładnie tam, gdzie znajduje się kod kreskowy EAN 13. Każdy kod EAN13 budowany jest w taki sposób, aby możliwe było rozróżnienie numeru gazety czy czasopisma od poprzedniego wydania.

Kody EAN 13 składają się z:

• cyfr 977,
• 7 cyfr numeru ISSN przydzielonego danemu tytułowi,
• 2 cyfr wyróżniających rok i wariant wydania,
• cyfry kontrolnej obliczonej zgodnie z zasadami EAN13,
• dodatkowego dwucyfrowego lub pięciocyfrowego kodu, tak zwanego add-on, który koduje kolejny numer w roku dla czasopisma.

ITF-14

Kody kreskowe ITF-14 są nośnikami danych. Przygotowywane są w standardzie GS1 i wykorzystywane do kodowania Globalnego Numeru Jednostki Handlowej. Pozwalają na znakowanie opakowań niedetalicznych, czyli takich, które nie przechodzą bezpośrednio przez kasę fiskalną w celu dokonania sprzedaży. Dotyczy to przede wszystkim opakowań zbiorczych.

Jak wygląda tworzenie kodu kreskowego ITF-14?

ITF-14 składa się z 14 cyfr. Każda cyfra zawiera pięć pasków (białych albo czarnych), z których dwa są szersze. Dookoła kodu występuje czarna ramka ochronna. Niezbędne jest też stosowanie cyfry kontrolnej, takich jak ma każdy polski kod kreskowy, w celu sprawdzenia poprawności przygotowanego zbioru znaków.

ITF-14 znajdują się na pudełkach transportowych. Zapewniają czytelność i identyfikację rzeczy znajdujących się w opakowaniach zbiorczych. Nie znajduje zastosowania przy znakowaniu produktów przechodzących przez punkty sprzedaży. Kod jest wykorzystywany do produktów komercyjnych, w których głównym wymaganiem jest umieszczanie nadruku bezpośrednio na zewnętrznych pudełkach, w celu lepszej identyfikacji.

Głównym zaleceniem jest, aby generowanie kodu kreskowego odbywało się na żądanie sprzedawcy. Pozwala usprawnić procesy zachodzące w firmie, w zakresie dystrybucji produktów znajdujących się w opakowaniach zbiorczych. Kod ITF-14 daje w tym zakresie duże możliwości, ponieważ pozwala uporządkować zbiór danych. Produkty pakowane zbiorczo są łatwe do zidentyfikowania w procesie produkcji, jak i handlu detalicznym.